اثربخشی روان‎درمان گروهی مبتنی بر تحلیل رفتار متقابل بر طرحواره‎های هیجانی معتادین در حال ترک

مقدمه: سوءمصرف مواد یک اختلال عودکننده مزمن است و یکی از ویژگی هایی که در آن تجربه می شود هیجانات ناسازگار است. یافته های پژوهشی نشان می دهند که مؤلفه های هیجانی نقش محوری در وسوسه مصرف مواد دارند. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان گروهی تحلیل رفتار متقابل بر تعدیل و کاهش طرح واره های هیجانی معتادین در حال ترک بود. مواد و روش ها: پژوهش مورد نظر از نوع روش های آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون، با گروه کنترل است. جامعه پژوهش عبارت بودند از: کلیه مردان معتادی که در سال 1393 به کلینیک های ترک اعتیاد شهر تهران مراجعه کرده بودند. تعداد 30 نفر از افراد وابسته به مواد با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به تصادف به یکی از گروه های آزمایش و کنترل تخصیص یافتند. درمان گروهی تحلیل رفتار متقابل طی 10 جلسه (هر جلسه 90 دقیقه) انجام شد. داده ها با سطح اطمینان 0/95 به کمک نرم افزار آماری ibm spss 16 و با روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره مانکووا تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس حاکی از آن بود که درمانگری تحلیل رفتار متقابل می تواند در کاهش طرح واره های هیجانی ناسازگار اعتباریابی، نشخوار ذهنی، گناه، غیرقابل کنترل بودن، سرزنش، تلاش برای منطقی بودن، دیدگاه ساده انگارانه نسبت به هیجانات، پذیرش هیجانات، توافق و افزایش خودآگاهی هیجانی، قابل فهم و درک بودن هیجانات، ارزش های برتر و ابراز احساسات در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل مؤثر است (0/05 ≥ p). نتیجه گیری: با توجه به اینکه افراد وابسته به مواد بیشتر در معرض هیجانات منفی قرار دارند، بنابراین؛ در چنین موقعیت هایی احتمالاً بدون برنامه و به صورت تکانشی عمل می کنند. بنابراین، آموزش تحلیل رفتار متقابل به این افراد می تواند میزان کنترل آن ها را در موقعیت های استرسزا بالا ببرد.